Μήπως υποφέρεις από σύνδρομο “burn out” και σέρνεις βαριά τα βήματά σου στη δουλειά; Η Συμβουλευτική ψυχολόγος – NLP Practitioner Μαρία Μεραμβελιωτάκη-Simon ρίχνει φως στην εργασιακή εξουθένωση και προτείνει τρόπους για να την ξεπεράσεις (χωρίς δραματικές συνέπειες).
“Με τον όρο burn out εννοούμε μια εμπειρία μακροχρόνιας σωματικής, συναισθηματικής και πνευματικής εξάντλησης, η οποία προκαλείται από υπερβολικό και χρόνιο στρες. Εάν το στρες συνδέεται με την εργασία μας, η εξουθένωση που μπορεί να αισθανόμαστε ίσως συνδυάζεται και με αμφιβολίες σχετικά με την επαγγελματική μας ικανότητα ή σχετικά με την αξία της εργασίας μας. Το burn out σταδιακά επιδρά στην παραγωγικότητα και μας στερεί όποια ενεργητικότητα και καλή διάθεση προϋπήρχε γεννώντας την αίσθηση ότι δεν έχουμε πλέον κάτι άλλο να προσφέρουμε.
Κατά καιρούς πολλοί άνθρωποι μπορεί να αισθάνονται πλήξη στην εργασία τους ή ότι έχουν φορτωθεί περισσότερα καθήκοντα απ΄ όσα υπαγορεύει ο ρόλος τους ή μπορούν να χειριστούν. Συχνά μάλιστα, όταν δεν υπάρχει επιβράβευση για τις διαρκείς προσπάθειες που μπορεί να κάνει κάποιος, η απογοήτευση μεγαλώνει και η όρεξη για βελτίωση συρρικνώνεται. Ενώ λοιπόν τέτοια συναισθήματα είναι σχεδόν αναπόσπαστο κομμάτι της εργασιακής ζωής, υπάρχουν περιπτώσεις που το διαρκές στρες έχει πιο σοβαρές επιρροές στον εργαζόμενο και τότε ίσως να μιλάμε για το σύνδρομο “burn out”.
Όποιος υποφέρει από “burn out”, είναι πιθανό να βιώνει:
Διαρκή κούραση και αίσθηση εξουθένωσης.
Την αίσθηση ότι “σέρνει” τον εαυτό του στη δουλειά.
Αναβλητικότητα για πράγματα που πρέπει να κάνει.
Εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα (ίσως αρρωσταίνει συχνά).
Αλλαγές στην όρεξη καθώς και στον ύπνο.
Διάφορους σωματικούς πόνους (μυϊκούς ή πονοκεφάλους).
Αίσθηση αποτυχίας και αυτο-αμφισβήτησης.
Τάση να απομονώνεται.
Απώλεια ελπίδων και αίσθηση ότι είναι παγιδευμένος.
Κυνισμό κι ολοένα αυξανόμενες αρνητικές σκέψεις.
Υπερκριτικότητα κι εκνευρισμό με τους συναδέλφους ή τους πελάτες στην εργασία.
Ροπή προς την υπερφαγία, το αλκοόλ ή άλλες ουσίες, για να τα βγάλει πέρα.
Το burn out προκαλείται από:
Εργασίες που είναι μονότονες, πληκτικές και δεν προκαλούν την πνευματική διέγερση που χρειάζεσαι.
Υψηλές απαιτήσεις ή υπερβολικό φόρτο εργασίας.
Απουσία επιβράβευσης και αναγνώρισης για την καλή σου δουλειά.
Απουσία ελέγχου σε αποφάσεις που αφορούν τη δουλειά σου, π.χ βάρδιες, εργασιακά καθήκοντα.
Δυσλειτουργικές εργασιακές σχέσεις, π.χ κάποιος υπονομεύει τη δουλειά σου ή σε κριτικάρει πισώπλατα.
Εργασία που δεν ταιριάζει με τις προτιμήσεις ή τα προσόντα σου.
Πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί;
Πρώτα απ΄ όλα αναγνώρισε ποιοι παράγοντες είναι εκείνοι που συντελούν στο “burn out”. Αυτό είναι το πρώτο βήμα που θα σε βοηθήσει να βρεις τρόπους να αντιμετωπίσεις το ζήτημα. Ακόμα:
Εάν είναι δυνατό, συζήτησε με τον προϊστάμενό σου το πρόβλημα, καθώς και οποιαδήποτε πρόταση για αλλαγή έχεις. Ίσως μπορείτε να διαπραγματευτείτε κάποια λύση.
Απόφυγε να δίνεις υπερβάλλουσα σημασία στη δουλειά σου. Η δουλειά θα έπρεπε να είναι απλώς ένα μέσο με το οποίο μπορείς να απολαμβάνεις τη ζωή είτε επειδή σου δίνει οικονομική ανεξαρτησία είτε επειδή απολαμβάνεις το αντικείμενο της εργασίας σου. Όταν όμως θυσιάζεις πράγματα όπως η κοινωνική σου ζωή, η οικογένεια ή η ψυχική σου ηρεμία για χάρη της δουλειάς, ίσως θα ήταν χρήσιμο να αναθεωρήσεις τις προτεραιότητές σου.
Βρες αποτελεσματικότερους τρόπους διαχείρισης του χρόνου σου. Πολλοί αισθάνονται συνεχές άγχος στη δουλειά, επειδή νιώθουν ότι έχουν πολλά πράγματα να κάνουν σε πολύ λίγο χρόνο. Θέσε μια λίστα προτεραιοτήτων και ακολούθησέ την. Δεν έχουν όλα τα εργασιακά καθήκοντα την ίδια προτεραιότητα.
Απόφυγε την απομόνωση και ζήτησε τη συμπαράσταση και υποστήριξη της οικογένειας, των φίλων, των συναδέλφων σου. Η ανθρώπινη επαφή είναι συχνά ικανή να ελαφρύνει αρνητικά συναισθήματα, αλλά και να σε βοηθήσει να δεις τα πράγματα από άλλη οπτική γωνία.
Εάν τα πράγματα έχουν φτάσει σε κρίσιμο επίπεδο, πρόσφερε στον εαυτό σου χρόνο ξεκούρασης ή ανάπαυσης. Πάρε άδεια από τη δουλειά για να ξεκουραστείς και να φορτίσεις τις μπαταρίες σου. Η υγεία σου είναι πολύ σημαντικότερη από τη δουλειά σου και, για να είσαι αποτελεσματικός/ή στη δουλειά, πρέπει πρώτα απ΄ όλα να είσαι υγιής”.
