Οι γιατροί το γνωρίζουν καλά, καιρός να το συνειδητοποιήσουμε κι εμείς: Το σώμα επηρεάζεται από την ψυχική μας κατάσταση.
Σύμφωνα με την ειδική παθολόγο Αναστασία Μοσχοβάκη, το άγχος και τα ψυχικά προβλήματα προκαλούν σωματικές αντιδράσεις με σημαντικές παθολογικές επιπτώσεις. Όπως εξηγεί η ίδια, η Ιατρική αναγνωρίζει μια σειρά νοσημάτων, τα οποία συνδέονται σαφώς με την κατάθλιψη, το αυξημένο άγχος και την υπερένταση. Τα πιο χαρακτηριστικά από αυτά τα ψυχοσωματικά νοσήματα είναι τα εξής:
Άσθμα: Το άγχος προκαλεί σε ευαίσθητους ασθματικούς ασθενείς αυξημένη αντίδραση των αεραγωγών σε φυσιολογικά ερεθίσματα, απότομη στένωση και ασφυξία, ενώ συμβάλλει στη δημιουργία της νόσου.
Καρδιακά επεισόδια, τα οποία οφείλονται στη στεφανιαία νόσο (την πιο συχνή καρδιακή νόσο σήμερα), όπου συνήθως υπάρχει συσσώρευση λιπιδίων στο τοίχωμα των αρτηριών και ανάπτυξη αθηρωμάτωσης.
Η σχέση των επεισοδίων στρες με την πρόκληση οξέων καρδιακών επεισοδίων είναι σαφής στην περίπτωση των πασχόντων από στεφανιαία νόσο. Επίσης αρκετές μελέτες υποστηρίζουν ότι η ίδια η στεφανιαία νόσος δημιουργείται από την κατάθλιψη και το στρες.
Υπέρταση: Η υπερβολική δραστηριότητα του συμπαθητικού συστήματος, που χαρακτηρίζει το αγχώδες, ευαίσθητο άτομο, απορρυθμίζει την αρτηριακή του πίεση.
Σύνδρομο χρόνιας λειτουργικής δυσκοιλιότητας, που είναι συχνό σήμερα και βαίνει αυξανόμενο.
Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, που δίνει συμπτώματα τα οποία διαρκούν περισσότερο από τρεις μήνες και περιλαμβάνουν τυμπανισμό, κοιλιακό άλγος ή δυσανεξία, διαταραχές στις κενώσεις (π.χ. δυσκοιλιότητα εναλλασσόμενη με διάρροια) κ.ά.
Λειτουργική δυσπεψία, που εκδηλώνεται με συχνό φούσκωμα, ξινίλα και δυσπεψία, χωρίς να υπάρχει κάποιο οργανικό νόσημα. Κατά την άποψη της γιατρού, η ομαλή κινητικότητα και η λειτουργία του στομάχου και του εντέρου επηρεάζονται σε μεγάλο βαθμό από ψυχολογικούς παράγοντες.
Αρκετά άτομα με δυσπεψία, δυσκοιλιότητα ή ευερέθιστο έντερο έχουν ιστορικό σημαντικού ψυχικού τραύματος, σεξουαλικής παρενόχλησης ή ενεργό ψυχικό νόσημα, άγχος ή κατάθλιψη.
Διαβρωτική γαστρίτιδα και η γαστρορραγία: Το στρες μπορεί να προκαλέσει, εντός 72 ωρών στην πλειοψηφία των σοβαρά ασθενών, διαβρωτικές αλλοιώσεις στον βλεννογόνο του στομάχου, με μη εμφανείς αιμορραγικές εστίες και (σπανίως) μπορεί να οδηγήσει σε γαστρορραγία.
Πρωτοπαθής κεφαλαλγία, που εμφανίζει βασανιστικές κρίσεις πονοκεφάλου. Πολλά άτομα που πάσχουν από σύνδρομο κεφαλαλγίας, με κύριο χαρακτηριστικό την ημικρανία, παρουσιάζουν αυξημένη λειτουργική ευαισθησία του εγκεφάλου στο στρες και σε ορισμένα περιβαλλοντικά ερεθίσματα.
Ψυχογενής ζάλη και η λιποθυμία: Ψυχολογικοί παράγοντες, οι οποίοι διαταράσσουν χημικές ουσίες του εγκεφάλου όπως η σεροτονίνη, η αδενοσίνη και ενδογενή οπιοειδή, συντελούν στην ενεργοποίηση αντανακλαστικών που προκαλούν ζάλη ή λιποθυμία.
Ψυχογενής αϋπνία: Ποικίλες ψυχικές διαταραχές, όπως η κατάθλιψη και το άγχος, αλλοιώνουν τον φυσιολογικό ύπνο.
Ψυχογενή επεισόδια ναυτίας και εμετού: Δυσάρεστες σκέψεις και οσμές διεγείρουν κέντρα ναυτίας και εμετού στον εγκεφαλικό φλοιό, ενώ οι διαταραχές της γαστρεντερικής κινητικότητας που προκαλούνται από διάφορες ψυχολογικές διαταραχές, ενεργοποιούν αντανακλαστικά ναυτίας και εμετού λόγω καθυστερημένης γαστρικής κένωσης.
Στυτική δυσλειτουργία: Το άγχος προκαλεί έντονη διέγερση του συμπαθητικού νευρικού συστήματος και αύξηση του τόνου του λείου μυϊκού συστήματος του πέους. Επιπλέον αναστέλλονται κάποια αντανακλαστικά που είναι απαραίτητα για την ομαλή λειτουργία της ανδρικής στύσης.
Διαταραχές εμμήνου ρύσεως. Η ψυχογενής αμηνόρροια είναι χαρακτηριστική εκπρόσωπος της κατηγορίας, κατά την οποία το έντονο άγχος προκαλεί αναστολή της λειτουργίας του υποθαλάμου και διακοπή της περιόδου.
Διαταραχές όρεξης, ψυχογενής και νευρική ανορεξία, ιδιοπαθής και ψυχογενής βουλιμία.
Νοσήματα που απαιτούν αυξημένη ετοιμότητα ανοσοποιητικού (π.χ. καρκινώματα και λοιμώξεις): Μελέτες έχουν δείξει ότι άτομα με καλή ψυχική κατάσταση έχουν καλύτερους δείκτες λειτουργίας του ανοσοποιητικού συστήματος.
Σύνδρομο χρόνιας κόπωσης, με συμπτώματα όπως μυϊκοί πόνοι, πόνοι στις αρθρώσεις, ύπνος που δεν ξεκουράζει, κακουχία μετά από άσκηση, εμφάνιση πονοκεφάλου, ευαίσθητοι τραχηλικοί ή μασχαλιαίοι λεμφαδένες, πονόλαιμος: Οι μελέτες δείχνουν την παρουσία φλεγμονής ή ανωμαλίας του ανοσοποιητικού, η οποία πυροδοτεί την εμφάνιση του συνδρόμου σε συνδυασμό με αυξημένη συναισθηματική αστάθεια και νευροφυτική ευαισθησία. Επίσης υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα αναφοράς ενός σημαντικού παιδικού τραύματος, συγκριτικά με τα υγιή άτομα.
