“Υπέρ του δέοντος” ή “υπέρ το δέον” είναι το σωστό; Το δεύτερο και δες γιατί:
Το δέον είναι μετοχή του απρόσωπου ρήματος δει και σημαίνει το αναγκαίο, το ορθό, το πρέπον.
Η πρόθεση υπέρ συντάσσεται με γενική όταν δηλώνει υπεράσπιση (“υπέρ βωμών και εστιών”, “υπέρ του αδυνάτου”) αλλά με αιτιατική όταν δηλώνει υπέρβαση, την έννοια “πέρα από, περισσότερο από”. Επομένως, θα πούμε ότι κάποιος π.χ είναι “υπέρ το δέον περίεργος”, δηλαδή περισσότερο από όσο πρέπει – όχι “υπέρ του δέοντος περίεργος”.
Πέραν του δέοντος
Αν βάλουμε το “δέον” στη γενική, τότε το σωστό θα είναι να πούμε Πέραν του δέοντος, δηλαδή πέραν του αναγκαίου, του ορθού, του πρέποντος.