Τα Χριστούγεννα στην Ισλανδία αποτελούν μια ενδιαφέρουσα εμπειρία χάρη στις ιδιαίτερες – και κάπως περίεργες – παραδόσεις της παγωμένης αυτής χώρας. Όπως συμβαίνει στα περισσότερα ευρωπαϊκά μέρη του βορά, η γιορτή των Χριστουγέννων ουδεμία σχέση έχει με τη γέννηση του Χριστού. Ειδικά στην Ισλανδία, οι γιορτινές αυτές ημέρες πλαισιώνονται από πολυάριθμους μύθους για περίεργα ξωτικά και ανθρωποφάγα πλάσματα, ενώ ο αριθμός 13 φαίνεται να έχει την τιμητική του.
Οι 13 “Άγιοι Βασίληδες”
Ούτε έναν, ούτε δύο αλλά 13 ιδιόρρυθμους “Άγιους Βασίληδες” (Yuletide Lads) έχει η χριστουγεννιάτικη παράδοση της Ισλανδίας: Έναν για κάθε μέρα μέχρι την παραμονή των Χριστουγέννων ξεκινώντας το μέτρημα από τη 12η Δεκεμβρίου, τη μέρα δηλαδή που για τους Ισλανδούς σηματοδοτεί την έναρξη της εορταστικής περιόδου.
Οι 13 “Άγιοι Βασίληδες” είναι πλάσματα που μοιάζουν περισσότερο με τρολ (οι καλικάντζαροι των βόρειων χωρών) παρά με τη φιγούρα του καλοκάγαθου ασπρομάλλη γέροντα που έχουμε συνηθίσει. Ζουν στα βουνά, φορούν τη συνηθισμένη φορεσιά των Ισλανδών των προηγούμενων αιώνων και επισκέπτονται την πόλη – ένας κάθε μέρα – με περιπαικτική διάθεση.
Ο καθένας έχει το δικό του όνομα και χαρακτήρα και είναι όλοι τους παιδιά ενός ζεύγους ανθρωπόμορφων πλασμάτων που εμφανίστηκαν τον 13ο αιώνα αφήνοντας τη φήμη ότι τριγυρνούσαν για να εντοπίσουν τα άτακτα παιδιά, να τα κλέψουν και να τα… φάνε, με τη συνοδεία μιας τρομακτικής γάτας.
Κλέβουν γάλα και λιχουδιές
Ο πρώτος στη σειρά “Άγιος Βασίλης” είναι αυτός που μπαίνει κρυφά στους στάβλους για να κλέψει το γάλα από τα ζώα. Ακολουθούν άλλοι 12 που έχουν σκοπό να κλέψουν εποχιακά τρόφιμα και καλούδια από τα σπίτια των νοικοκύρηδων προκαλώντας αναστάτωση. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι παραδοσιακές γιορτινές ισλανδικές λιχουδιές δεν παραπέμπουν σε γαλοπούλα και γλυκά αλλά σε καπνιστό αρνίσιο κρέας, σούπα από αρνί, βουνίσια κότα του χιονιού, κουάκερ και τηγανίτες από λεπτή ζύμη κομμένη σε περίπλοκα σχέδια.
Τη μέρα των Χριστουγέννων τα τρολ αρχίζουν να αναχωρούν ένα-ένα, ώστε 13 μέρες μετά (την 6η Ιανουαρίου) να έχουν επιστρέψει όλα στα σπίτια τους. Στις 6 Ιανουαρίου οι Ισλανδοί ολοκληρώνουν την εορταστική περίοδο με την ειδική γιορτή της “Δωδεκάτης νύχτας”.
Μετά τις σκανδαλιές μοιράζουν δώρα (με προϋποθέσεις)
Τα 13 τρολ-Άι Βασίληδες, σε αντίθεση με τους ανθρωποφάγους γονείς τους και πέρα από τις σκανδαλιές τους στα σπίτια των νοικοκύρηδων, θεωρείται ότι μοιράζουν δώρα στα παιδιά βάζοντάς τα μέσα στα παπούτσια τους. Γι΄ αυτό και κάθε μικρός Ισλανδός και Ισλανδή αφήνει πάντα αυτές τις 13 μέρες ένα παπούτσι στο περβάζι του σπιτιού του. Αν το παιδί έχει δείξει καλή διαγωγή, το πλάσμα θα του αφήσει ένα παιχνίδι, ένα ζαχαρωτό ή ένα φρούτο, αλλιώς ο μικρός/ή άτακτος/η θα λάβει μια πατάτα ή κάτι άλλο ως υπενθύμιση του γεγονότος ότι μόνο η καλή συμπεριφορά αμείβεται.
