Η κλίμακα Μποφόρ είναι ένας εμπειρικός τρόπος μέτρησης της έντασης των ανέμων, που βασίζεται στην παρατήρηση των αποτελεσμάτων του ανέμου στη στεριά ή τη θάλασσα. Το πλήρες επίσημο όνομά της είναι Beaufort Wind Force Scale (= Κλίμακα Έντασης Ανέμου Μποφόρ).
Την κλίμακα επινόησε το 1806 ο Ιρλανδός Ναύαρχος και υδρογράφος Φράνσις Μποφόρ (Francis Beaufort), προκειμένου να τυποποιηθεί η περιγραφή των καιρικών συνθηκών και να διευκολυνθεί η συνεννόηση των ναυτιλλομένων.
Ο Μποφόρ ήταν επικεφαλής της υδρογραφικής υπηρεσίας του αγγλικού ναυτικού και επινόησε μια απλή κλίμακα δεκατριών βαθμών (0-12) για την εμπειρική μέτρηση των ανέμων, βασισμένη αρχικά στα αποτελέσματα που είχε ο άνεμος στα πανιά ενός αγγλικού πολεμικού πλοίου: από τον άνεμο που μόλις αρκούσε για την ώθησή του, έως “αυτόν που κανένα πανί δεν μπορεί να αντέξει”.
Σήμερα η κλίμακα Μποφόρ χρησιμοποιείται εκτεταμένα στα δελτία καιρού και στις μετεωρολογικές προγνώσεις.
Πάντως, είναι εύκολο να αναγνωρίζεις και συ τα μποφόρ, όταν ταξιδεύεις στη θάλασσα, απλώς παρατηρώντας την επίδραση του ανέμου στο νερό:
0 Μποφόρ: Δεν φυσά άνεμος και η θάλασσα είναι επίπεδη, κοινώς “λάδι”.
1 Μποφόρ: Σχεδόν άπνοια ή με ένα ελαφρύ αεράκι. Το νερό κάνει μικρές “ρυτίδες”.
2 Μποφόρ: Ο άνεμος είναι πολύ ασθενής (ελαφριά αύρα) και στη θάλασσα εμφανίζονται μικρά κυματάκια που δεν “σπάνε”. Οι κορυφές τους έχουν υαλώδη μορφή και ποτέ αφρώδη.
3 Μποφόρ: Ο άνεμος είναι ασθενής (γλυκιά αύρα) και η θάλασσα λίγο ταραγμένη. Τα μικρά κύματα αρχίζουν να σπάνε και εμφανίζεται λίγος αφρός (“προβατάκια”).
4 Μποφόρ: Ο άνεμος είναι σχεδόν μέτριος (μέτρια αύρα) και η θάλασσα λίγο ταραγμένη ως ταραγμένη. Τα κύματα είναι μέτρια και εμφανίζεται αφρός και σταγονίδια νερού (πίτυλος).
5 Μποφόρ: Ο άνεμος είναι μέτριος και η θάλασσα ταραγμένη. Τα κύματα είναι μεγαλύτερα (ύψους 1,2 – 2,5 μ.) και εμφανίζονται αφρώδεις κορυφές παντού.
6 Μποφόρ: Ο άνεμος είναι ισχυρός και η θάλασσα κυματώδης. Εμφανίζονται μεγάλα κύματα (ύψους 2 – 4 μ.) με επιμήκεις αφρώδεις κορυφές (“άσπρα άλογα”) και έντονο πίτυλο.
7 Μποφόρ: Ο άνεμος είναι σφοδρός / σχεδόν θυελλώδης. Η θάλασσα ογκούται (φουσκώνει) και λευκός αφρός από κύματα (ύψους 3 – 5 μ.) που σπάζουν αρχίζει να παρασύρεται και να σχηματίζονται ραβδώσεις κατά την διεύθυνση του ανέμου.
8 Μποφόρ: Ο άνεμος είναι θυελλώδης και η θάλασσα αρχίζει να φουρτουνιάζει. Εμφανίζονται σχετικά ψηλά κύματα (4 – 6 μ.) με προεξέχουσες κορυφές, που αρχίζουν να σπάνε. Σχηματίζονται έντονες λωρίδες αφρού κατά τη διεύθυνση του ανέμου. Υπάρχουν μεγάλες ποσότητες αιωρούμενου αφρού.
9 Μποφόρ: Ο άνεμος είναι πολύ θυελλώδης και η θάλασσα τρικυμιώδης. Τα κύματα είναι ψηλά (6 – 9 μ.), με πυκνές ραβδώσεις αφρού κατά την διεύθυνση του ανέμου. Οι κορυφές των κυμάτων αρχίζουν να γέρνουν, να πέφτουν και να κυλίονται. Ο αφρός είναι δυνατόν να επηρεάζει την ορατότητα.
10 Μποφόρ: Θύελλα. Η θάλασσα είναι πολύ τρικυμιώδης. Τα κύματα είναι πολύ ψηλά (8 – 12,5 μ.), με μακριές λοφώδεις ράχες. Το σπάσιμο και κύλισμα των κορυφών τους γίνεται έντονο και βίαιο. Η θάλασσα εμφανίζει μεγάλα λευκά μπαλώματα και η συνολική της εμφάνιση αρχίζει να ασπρίζει. Η ορατότητα μειώνεται.
11 Μποφόρ: Βίαιη / σφοδρή θύελλα. Η θάλασσα είναι εξαιρετικά τρικυμιώδης. Εμφανίζονται εξαιρετικά ψηλά (9 – 14 μ.) και ογκώδη κύματα, υπάρχουν μεγάλες ποσότητες αιωρούμενου αφρού και μικρή ορατότητα. Γίνεται δύσκολη η θέα πλοίων μικρής και μεσαίας χωρητικότητας, ίσως για λίγη ώρα να χάνονται πίσω από τα κύματα. Παντού οι κορυφές των κυμάτων είναι σε αφρώδη κατάσταση.
12 Μποφόρ: Τυφώνας. Η θάλασσα είναι μαινόμενη. Τα κύματα είναι τεράστια (14 μ. και άνω). Ο αέρας γεμίζει με αφρό και πίτυλο, η θάλασσα ασπρίζει εντελώς. Υπάρχει ελάχιστη έως μηδενική ορατότητα.
