Η ζήλια προέρχεται από τη λέξη ζήλος, που υποδηλώνει πάθος, ζέση και μεράκι. Όμως, όταν είναι ερωτικής φύσεως, μόνο… μεράκι για τον έρωτα δεν εκφράζει, αφού μας κατατρώει.
Αν τη χρωματίζαμε, θα ήταν πράσινη. Σύμφωνα με τον Σέξπιρ (στο έργο του “Οθέλος”) είναι ένα τέρας με πράσινα μάτια (η λαϊκή φράση “πρασίνισε από τη ζήλια του” παραπέμπει στο ίδιο χρώμα).
Κάποιες φορές η ζήλια δυστυχώς πάει πακέτο με τον έρωτα. Και είναι κατανοητό συναίσθημα, όταν έχει βάσεις, δηλαδή η συμπεριφορά του ενός εκ των δύο στη σχέση την τροφοδοτεί. Τι γίνεται όμως με τη λεγόμενη παθολογική ζήλια, που δεν έχει κανένα υπόβαθρο;
Ένα τέρας γέννημα – θρέμμα του εαυτού μας…
“Οι ζηλότυπες ψυχές δεν παίρνουν από λόγια. Ποτέ δεν νιώθουν ζήλια για συγκεκριμένη αιτία, απλώς ζηλεύουν επειδή ζηλεύουν. Ένα τέρας είναι, που και γέννημα και θρέμμα είναι του εαυτού του” – Σέξπιρ, “Οθέλος” (1604).
Αν είναι έτσι όπως το έθεσε ο Σέξπιρ, τότε η ζήλια, όπως και άλλες δύσκολες συναισθηματικές πλευρές του εαυτού μας, μπορεί να παταχθεί. Όπως υποστηρίζουν οι ψυχολόγοι, αυτό το βασανιστικό συναίσθημα μπορεί να γίνει έναυσμα για αυτογνωσία και καλύτερη κατανόηση του τι σημαίνει σύντροφος και σχέση, να γίνει δηλαδή ένα εργαλείο προσωπικής ανάπτυξης.
Στην περίπτωση που κι εσύ βασανίζεσαι από αναίτια ζήλια, οι ειδικοί συνιστούν να προσπαθήσεις να κάνεις τα εξής:
Να ξετυλίξεις το νήμα της σχέσης σου από την αρχή εξετάζοντας τι ακριβώς σε τράβηξε στον τωρινό σου σύντροφο. Ενδέχεται κάτι να σου δημιούργησε αισθήματα κατωτερότητας ή ανασφάλειας ευθύς εξαρχής ή η σχέση να στηρίχθηκε σε αβάσιμες προσδοκίες.
Να ερευνήσεις ποιο είναι το επίκεντρο της ζήλιας σου: Η αίσθηση της ταπείνωσης, η έλλειψη ελέγχου των πραγμάτων ή ο φόβος της απώλειας;
Να ελέγξεις αν μεταφέρεις ψυχολογικά απωθημένα από σχέση σε σχέση, χωρίς να το συνειδητοποιείς.
Να θυμηθείς ποιος και πώς σου δίδαξε την έννοια της αγάπης στην τρυφερή σου ηλικία. Πιθανόν να σου τη μετέδωσε λανθασμένα.
Να εξετάσεις μήπως βλέπεις στο ταίρι σου το καθρέφτισμα του εαυτού σου, που ίσως δεν τον πολυεμπιστεύεσαι σε θέματα ερωτικής πίστης…
Να χρησιμοποιήσεις την ισχυρή δύναμη της φαντασίας σου για να νιώσεις ήρεμος/η και οπλισμένος/η με δύναμη, σοφία και αυτάρκεια.
Εν ολίγοις κανένας δεν μπορεί να εξηγήσει σε κάποιον παθολογικά ζηλιάρη γιατί του συμβαίνει αυτό, παρά μόνο ο ίδιος ο βαθύτερος εαυτός του έχοντας σαν όπλο την απόλυτη ειλικρίνεια.
Υπάρχουν και αυτοί που την απολαμβάνουν…
Ο φιλόσοφος Descartes έχει πει πως, όταν κάποιος αγαπάει πραγματικά και όπως πρέπει, τότε η ζήλια δεν τον αφορά. Στον αντίποδα άλλοι/ες πιστεύουν ότι η ζήλια δυναμώνει και τρέφει τον έρωτα (αρκεί να είναι ελεγχόμενη). Σε αυτή την κατηγορία ανήκει ο συγγραφέας Εμμανουήλ Ροΐδης, που γράφει στην “Ψυχολογία Συριανού συζύγου” για τη σύζυγό του: “Αν εφέρετο καλύτερα μαζί μου, θα την ηγάπων βεβαίως πολύ ολιγώτερον, αφού δια μόνης της δυσπιστίας, της ζήλιας και της ανησυχίας δύναται ο πόθος να διατηρηθεί ακμαίος”. Περί ερωτικής ορέξεως…
Πάντως, αν αισθάνεσαι ευάλωτος/η σε αυτό το δυσάρεστο συναίσθημα (χωρίς να έχεις λόγους) και βλέπεις να σου αμαυρώνει την ερωτική (και όχι μόνο) ζωή, τότε καλό θα ήταν να ζητήσεις τη συμβουλή κάποιου ειδικού, ώστε να βρεις την άκρη και να απαλλαχτείς. Γιατί η παθολογική ζήλια είναι μια παράνοια και δεν μπορεί να συνυπάρχει με την πραγματική αγάπη.