Η διπλή ή άνω κάτω τελεία (:) έχει διάφορες χρήσεις μέσα σε μια πρόταση. Τη βάζουμε κυρίως στις εξής περιπτώσεις:
Όταν παραθέτουμε αυτολεξεί τα λόγια κάποιου και κλείνονται σε εισαγωγικά (ή παρατίθενται με πλάγιους χαρακτήρες).
Ο πρόεδρος τόνισε: “Το ψήφισμα πρέπει οπωσδήποτε να τροποποιηθεί”.
Πριν από παροιμίες, γνωμικά, αποσπάσματα συγγραμμάτων, νομικών κειμένων κ.λπ.
Μια λαϊκή παροιμία λέει: “Όπου λαλούν πολλοί κοκκόροι, αργεί να ξημερώσει”.
Όταν κάνουμε απαρίθμηση ή εισάγουμε κατάλογο στοιχείων.
Αγόρασα διάφορα εδέσματα για τη γιορτή: γλυκά, σοκολάτες, καραμέλες, κτλ. (Απαρίθμηση)
Οι ενδιαφερόμενοι πρέπει να υποβάλουν τα ακόλουθα δικαιολογητικά: α)αίτηση επιδότησης β)υπεύθυνη δήλωση γ)… (Κατάλογος στοιχείων)
Όταν επεξηγούμε κάτι ή όταν δηλώνουμε ένα επακόλουθο/αποτέλεσμα.
Η ανακοίνωση αυτή έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον: διευκρινίζει τις περιπτώσεις, στις οποίες εφαρμόζεται το κοινοτικό δίκαιο ανταγωνισμού. (Επεξήγηση)
Αν ο ενδιαφερόμενος δεν υποβάλει έγκαιρα τα δικαιολογητικά, θα υποστεί τις συνέπειες: η αίτησή του θα απορριφθεί. (Eπακόλουθο/αποτέλεσμα)
Ακόμα, η διπλή τελεία χρησιμοποιείται και σε ορισμένα κείμενα τεχνικού χαρακτήρα (παραρτήματα κ.λπ.) για τη δήλωση της αναλογίας:
Η αλκοόλη πρέπει να διαλυθεί στο νερό σε αναλογία 1:10.
Επίσης, κάποιες φορές χρησιμοποιείται διπλή τελεία αντί τελείας για τη δήλωση της ώρας (10:10).
Ακολουθεί μικρό ή κεφαλαίο γράμμα;
Γενικά, μετά τη διπλή τελεία γράφουμε τη λέξη συνήθως με κεφαλαίο, όταν μεταφέρουμε αυτολεξεί τα λόγια κάποιου ή όταν ακολουθεί νέα περίοδος και μάλιστα εκτενής. Γράφουμε με μικρό, όταν κάνουμε απαρίθμηση (ή εισάγουμε κατάλογο στοιχείων), όταν επεξηγούμε κάτι ή όταν δηλώνουμε ένα επακόλουθο/αποτέλεσμα.
Σημείωση: Πριν από τη διπλή τελεία δεν πρέπει να υπάρχει διάστημα.