Ο Νόμος 4000 ψηφίστηκε από την κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή το 1958 και καθόριζε την αντιμετώπιση των νεαρών που ήταν γνωστοί ως “τεντιμπόις”*. Οι “τεντιμπόηδες” θεωρούνταν επικίνδυνοι λόγω της συμπεριφοράς τους, η οποία χαρακτηριζόταν αναιδής και προκλητική από την τότε κυβέρνηση.
Με βάση τον νόμο, τιμωρούνταν όσοι προέβαιναν σε πράξεις εξύβρισης. Η αστυνομία συλλάμβανε όσους νεαρούς θεωρούσε ότι τον παρέβαιναν και τους οδηγούσε στο κρατητήριο. Εκεί τους κούρευαν με την ψιλή, τους έσκιζαν τα παντελόνια και στη συνέχεια τους περιέφεραν στον δρόμο εξευτελίζοντάς τους. Επιπλέον, όριζε ότι θα ασκούνταν δίωξη και εναντίον των γονέων των ανήλικων ταραξιών.
Όπως ήταν φυσικό, ο συγκεκριμένος νόμος δέχτηκε έντονη κριτική γιατί προήγε τη διαπόμπευση. Επίσης, τα αστυνομικά όργανα είχαν πολύ μεγάλη ελευθερία στο να ορίσουν τι συνιστούσε εξύβριση και αυτό οδήγησε στην κακοποίηση και διαπόμπευση πολλών νεαρών.
Ο Νόμος 4000 άρχισε να εφαρμόζεται στις 10 Σεπτεμβρίου του 1958, όταν τέσσερις νεαροί που είχαν κατηγορηθεί για πράξεις εξύβρισης διαπομπεύτηκαν στους δρόμους της Αθήνας, κουρεμένοι σύρριζα και δεμένοι με χειροπέδες, με έναν από αυτούς να φέρει πινακίδα που έγραφε: “Είμεθα τεντυ-μπόυς και πετάξαμε γιαούρτι κατά γυναικός”.
Στις… δόξες του επί Χούντας
Ο Νόμος γνώρισε τις μεγαλύτερες δόξες του στην επταετία της Χούντας, όταν ο συνταγματάρχης Ιωάννης Λαδάς διέταζε συνεχώς την εφαρμογή του σε νεαρούς αντιπάλους της δικτατορίας, καθώς και σε μακρυμάλληδες χίπις.
Τελευταία φορά που εφαρμόστηκε ήταν το 1981 από την κυβέρνηση του Γεωργίου Ράλλη. Τελικά, καταργήθηκε το 1983, με προσωπική απόφαση του Ανδρέα Παπανδρέου, στο πλαίσιο της γενικότερης διάλυσης της αυταρχικής κληρονομιάς της μετεμφυλιακής περιόδου.
* Ο όρος τεντιμπόι προέρχεται από το αγγλικό “teddy boy” , που χρησιμοποιούνταν για να περιγράψει μια συγκεκριμένη ομάδα νεαρών Άγγλων της δεκαετίας του ’50. Επρόκειτο συνήθως για νέους γόνους ευκατάστατων οικογενειών, με κομψή εμφάνιση και μαλλιά που γυάλιζαν από μπριγιαντίνη, οι οποίοι είχαν αναπτύξει προκλητική έως ρατσιστική συμπεριφορά.
Στα ελληνικά πήρε την έννοια του καλοζωισμένου ταραξία, που έσπαγε την ανία του με την εξύβριση, κυρίως δε το γιαούρτωμα, την αποκαλούμενη “λευκή επανάσταση” της εποχής.
Φωτό: Στιγμιότυπο από την ομώνυμη ταινία του Γιάννη Δαλιανίδη (1962), που παρουσιάζει τον νόμο και την εφαρμογή του.