Αποφράδα μέρα είναι η μέρα που συνδέεται με κάποιο τραγικό γεγονός, το οποίο σημάδεψε τη ζωή ενός ανθρώπου ή (συνήθως) ενός λαού και που θεωρείται καταραμένη, γρουσούζικη.
Αποφράδες, δηλαδή ακατονόμαστες (από τη ρίζα φραδ- που αρχικά σήμαινε “λέω” και από την οποία προέρχονται οι λέξεις “φράση” και “ευφραδής”), ονόμαζαν οι αρχαίοι Αθηναίοι τις μέρες για τις οποίες δεν έπρεπε να γίνεται λόγος ή/και τις δυσοίωνες.
Ο όρος και στα νέα ελληνικά έχει παραμείνει με τη σημασία της άτυχης μέρας.
Αναφορές στις αποφράδες μέρες βρίσκουμε σε αρχαίους συγγραφείς, όπως ο Πλάτωνας, ο Πλούταρχος, ο Λυσίας και ο Λουκιανός. Ο τελευταίος στο έργο του “Ψευδολογιστής” (γνωστό επίσης και ως “περί της αποφράδος, κατά Τιμάρχου”) αναλύει διεξοδικά την έννοια της αποφράδας μέρας:
“Πολλά πράγματα λέγουν οι Αθηναίοι ομοίως με τους άλλους ανθρώπους, αλλ΄ αποφράδα μόνοι αυτοί λέγουν την κακήν, κατηραμένην και απαισίαν και ομοίαν προς σε ημέραν: Ιδού έμαθες ήδη τυχαίως τι σημαίνει διά τους Αθηναίους η αποφράς ημέρα• όταν ούτε αι αρχαί λειτουργούν, ούτε αι δίκαι δικάζονται, ούτε ιεροτελεστίαι τελούνται και ουδέν εν γένει γίνεται εκ των αισίων, η ημέρα αύτη ονομάζεται αποφράς (μτφ. Ιωάννη Κονδυλάκη – από το Project Gutenberg).
Χρονολόγιο των αποφράδων ημερών θεωρείται ότι παρέδωσε ο Ησίοδος στο “Έργα και Ημέραι”, του οποίου το δεύτερο μέρος (765-828) ασχολείται με τις ευνοϊκές και αποφράδες μέρες.
Νάχεν αστράψει ο ουρανός νάχε καγή η ώρα
Ως αποφράδα συνηθίζεται να αναφέρεται η μέρα κατά την οποία η Κωνσταντινούπολη αλώθηκε από τους Οθωμανούς, δηλαδή η 29η Μαΐου του 1453 (ημέρα Τρίτη). Γι΄ αυτή τη μέρα γράφει χαρακτηριστικά ο λαϊκός Ρόδιος στιχουργός Εμμανουήλ Γεωργιλάς:
“Νάχεν αστράψει ο ουρανός νάχε καγή η ώρα
Ήλιος, σελήνη μηδαμού να μ΄ είχαν ανατείλει
Και τέτοια μέρα μελανή να μ΄ είχε ξημερώσει
Εις του Μαΐου του μηνός, στας είκοσι εννέα
Τρίτην ημέραν δολερήν, που αυθέντευεν ο Άρης
Η φούσκωσις Ανατολής επήρασι την Πόλιν,
Οι Τούρκοι σκύλοι ασεβείς. Ω συμφορά μεγάλη
Εκείν΄ ημέρα σκοτεινή, αστραποκαϋμένη
Της Τρίτης της ασβολερής, της μαυρογελασμένης
Της Θεοκαρβουνόκαυστης, πουμπαρδοχαλασμένης
Λοιπόν μην ονειδίζετε τον βασιλέα αυθένταις
Διατί όλον το πταίσιμον ήτον εις τους ρηγάδες
Κ΄ εις τους αυθέντας της Φραγκιάς οπούπαν να βοηθήσουν
Την Πόλιν την θεόκτιστον να την αποκρατήσουν.
 ενός λαού και που θεωρείται){kind=link}