Ποια είναι η “Εν πολλαίς αμαρτίαις περιπεσούσα γυνή” στο Τροπάριο της Κασσιανής, που ψάλλεται τη Μ. Τρίτη;

Το απόγευμα της Μεγάλης Τρίτης ψάλλεται στους ορθόδοξους ναούς το Τροπάριο της Κασσιανής. Πρόκειται για μία ποιητική απόδοση του περιστατικού που περιγράφεται στα Ευαγγέλια και αναφέρεται στην αμαρτωλή γυναίκα, η οποία έδειξε τη μετάνοιά της πλένοντας τα πόδια του Χριστού με πολύτιμο μύρο και σκουπίζοντάς τα με τα μαλλιά της.

Όπως γράφει ο Θεολόγος Αθανάσιος Μουστάκης στο pemptousia.gr, η πράξη της γυναίκας αυτής έχει ιδιαίτερη σημασία για δύο κυρίως λόγους:

1. Προετοίμασε τον Χριστό για την ταφή, καθώς οι Ιουδαίοι συνήθιζαν να αλείφουν τα σώματα των νεκρών τους με ένα μείγμα ρητίνης και αρωμάτων.

2. Η ένταση της σκηνής δείχνει πόσο μεγάλη ήταν η μετάνοιά της.

Η ιδιαιτερότητα της πράξης οδήγησε σε συνειρμούς άσχετους με την πραγματικότητα, με αποτέλεσμα να πλεχθούν διάφοροι μύθοι σχετικά με την ταυτότητα της γυναίκας και τη σχέση της με τον Χριστό.

Από τη Δυτική Χριστιανοσύνη ξεκίνησε η ταύτισή της με την Αγία Μαρία τη Μαγδαληνή, αν και δεν υπάρχει καμία σχετική μαρτυρία, ούτε στα Ευαγγέλια ούτε στην κατοπινή παράδοση. Η ταύτιση αυτή οφείλεται σε σύγχυση δύο διαφορετικών προσώπων που αναφέρονται σε δύο διαφορετικές ευαγγελικές περικοπές στο Ευαγγέλιο του Λουκά. Στο 7ο κεφάλαιο αναφέρεται το περιστατικό με την αμαρτωλή γυναίκα, η οποία έπλυνε τα πόδια του Χριστού με μύρο, δάκρυα και τα σκούπισε με τα μαλλιά της.

Στο επόμενο κεφάλαιο, το 8ο, γίνεται αναφορά στις γυναίκες που ακολουθούσαν τον Χριστό κατά τις περιπλανήσεις του στη γη του Ισραήλ. Ανάμεσά τους μνημονεύεται και η Αγία Μαρία η Μαγδαληνή, η οποία, κατά το παρελθόν, είχε θεραπευθεί από τον Χριστό, καθώς ήταν δαιμονισμένη.

Αμέσως μετά την έγερση του Λαζάρου οι οικείοι του παρέθεσαν ευχαριστήριο γεύμα στον Χριστό και τους Αποστόλους. Κατά τη διάρκειά του, ενώ η Μάρθα προσπαθούσε να φροντίσει το πλήθος των συνδαιτυμόνων, η Μαρία έκανε αυτό που κανονικά θα έκαναν οι δούλοι της οικογένειας: έπλυνε τα πόδια του καλεσμένου τους. Εκφράζοντας την υπερβάλλουσα ευγνωμοσύνη της αντί για νερό έχυσε μύρο και αντί για πετσέτα χρησιμοποίησε τα μαλλιά της.

Το περιστατικό αυτό που περιγράφεται από τον ευαγγελιστή Ιωάννη (12:1-8) δεν είναι το ίδιο με αυτό στο οποίο πρωταγωνίστησε η αμαρτωλή γυναίκα και στο οποίο αναφέρεται η υμνογραφία του όρθρου της Μ. Τρίτης.

Η αδελφή του Λαζάρου εξέφραζε την ευγνωμοσύνη της, ενώ η αμαρτωλή τη μετάνοιά της.

Η Αγία Κασσιανή, η οποία έγραψε το τροπάριο, ήταν μία πολύ μορφωμένη βυζαντινή αρχοντοπούλα, που κάποια στιγμή έγινε μοναχή και μεταξύ άλλων ασχολήθηκε με τη συγγραφή ύμνων. Το πιο διάσημο έργο της είναι το τροπάριο αυτό, το οποίο είναι γνωστό με το όνομά της. Σε αυτό περιγράφεται το περιστατικό των Ευαγγελίων και γίνεται μία σημαντική θεολογική εμβάθυνση για το πρόβλημα της αμαρτίας και τη σημασία της μετάνοιας.

Επομένως, ούτε η Αγία Μαρία η Μαγδαληνή ούτε η Μαρία η αδελφή του Λαζάρου ούτε η ποιήτρια Αγία Κασσιανή είναι “η εν πολλαίς αμαρτίαις περιπεσούσα γυνή”.

Το όνομα αυτής της γυναίκας είναι άγνωστο σε εμάς, καθώς τα Ευαγγέλια διαιωνίζουν και τιμούν την πράξη και τη μετάνοιά της, αλλά δεν διασώζουν το όνομά της.

Η ανώνυμη για εμάς γυναίκα αποτελεί ισχυρότατο παράδειγμα αλλαγής τρόπου σκέψης και ζωής για όλους μας.

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

Πότε ψάλλεται το “Ω γλυκύ μου έαρ”;

Το "Ω γλυκύ μου έαρ" είναι ένα από τα εγκώμια - μικρά τροπάρια, αγνώστου ποιητή - που ψάλλονται σε τρεις στάσεις (μέρη) κατά τη διάρκεια της ακολουθίας του Επιταφίου Θρήνου τη...

Γιατί υποδέχτηκαν με βάγια τον Ιησού στα Ιεροσόλυμα;

Στο Ευαγγέλιο του Ιωάννη αναφέρεται ότι το πλήθος πήρε κλαδιά φοίνικα για να προϋπαντήσει τον Ιησού και φαίνεται...

Πόσα αρνιά σφάζουν το Πάσχα οι καλοί Χριστιανοί;

Χιλιάδες αρνιά θυσιάζονται κάθε χρόνο την περίοδο του Πάσχα, για να καταλήξουν στη σούβλα και μετά...

ΜΟΙΡΑΣΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ

ΝΕΑ

ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΕ ΜΑΣ

ΔΗΜΟΦΙΛΗ

Ποιοι μας… έστειλαν λαγούς και κοτόπουλα ως πασχαλινά έθιμα;

Ενώ σε όλες τις χριστιανικές χώρες υπάρχει η παράδοση των πασχαλινών αυγών, η διαφορά των εθίμων από...

Πότε είναι η γιορτή του Αγίου Γεωργίου;

Η γιορτή του Αγίου Γεωργίου είναι κινητή. Κανονικά η μνήμη του Αγίου τιμάται από την Εκκλησία στις 23 Απριλίου. Όταν όμως αυτή η ημερομηνία πέφτει...

Από πού πηγάζει το έθιμο της… θορυβώδους Ανάστασης;

Από παλιά αποτελούσε κοινή δοξασία σε πολλούς λαούς ότι τα δαιμόνια και τα κακόβουλα πνεύματα τρομοκρατούνται και φεύγουν με τον...

Πόσο διαρκεί η Νηστεία της Μεγάλης Σαρακοστής;

Κανονικά η νηστεία της Μεγάλης Σαρακοστής θα έπρεπε να διαρκεί 40 μέρες, όπως λέει και το όνομά της. Όμως τελικά διαρκεί 48. Δες γιατί...